یکی از بخش‌های بسیار حیاتی که به سیستم موتور متصل است، رادیاتور ماشین است. در صورتی که این اجزاء نتوانند عملکرد صحیحی داشته باشند، ممکن است مشکلات جدی برای موتور خودرو به وجود آید. برای آشنایی بیشتر با عملکرد و اهمیت رادیاتور خودرو، با نایکو پارت همره باشید تا نحوه نگهداری از رادیاتور ماشین را بهتر بشناسیم.
انواع رادیاتور ماشین
تعداد پره‌های موجود در رادیاتور یکی از عوامل تعیین‌کننده در کارایی خنک کنندگی آن محسوب می‌شود. هر چه تعداد پره‌ها بیشتر باشد، توان خنک کنندگی نیز افزایش می‌یابد. در حالت استاندارد، تعداد 600 پره در هر مترمربع از رادیاتور به عنوان معیار معمولی در نظر گرفته می‌شود. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر و مختصر این دو نوع اصلی رادیاتور خواهیم پرداخت.
رادیاتور افقی: رادیاتور افقی، که اغلب از جنس آلومینیوم یا مس ساخته می‌شود، به صورت زیگزاگی و افقی لوله‌های خنک‌کننده را به یکدیگر متصل می‌کند. لوله‌های ورودی و خروجی در این نوع رادیاتور در سمت راست و چپ قرار دارند. خودروهایی همچون پژو 405 از این نوع رادیاتور بهره‌مندند.
رادیاتور عمودی: در رادیاتورهای عمودی، پره‌ها و لوله‌ها به صورت عمودی قرار دارند و حرکت مایع خنک کننده نیز از بالا به پایین اتفاق می‌افتد. لوله‌های ورودی و خروجی در سمت بالا و پایین خودرو قرار دارند. خودروهایی چون پراید و تیبا از این نوع رادیاتور بهره‌مندند.
در نهایت، انتخاب نوع رادیاتور مناسب بر اساس نیازهای خودرو و شرایط استفاده آن امری بسیار حیاتی و تاثیرگذار است.
نکاتی برای عملکرد بهتر رادیاتور ماشین
همیشه سطح مایع خنک‌کننده در داخل مخزن رادیاتور را مورد بازرسی قرار دهید و در صورت نیاز، هفته‌ای یکبار میزان آب را اندازه‌گیری کنید. این اقدام ضروری است، زیرا کاهش سطح آب در رادیاتور ممکن است باعث سوراخ شدن رادیاتور، خرابی واترپمپ، و واشر سر سیلندر و مشکلات دیگر گردد.
برای بهره‌وری بهتر از رادیاتور ماشین، مناسب است هر سه ماه یکبار تمامی اجزاء رادیاتور را بررسی نموده و در صورت کشف هرگونه نشتی یا علائم فرسودگی، آنها را تعویض نمایید. همواره درپوش رادیاتور را بازرسی کنید.
در صورتی که واشرها خراب یا پوسیده هستند، باید آنها را تعویض کنید. زیرا خرابی واشرها می‌تواند باعث نشت مایع خنک‌کننده از داخل مخزن رادیاتور شده و در نتیجه، خودرو گرم شود. در هنگام رصد درجه آمپر، اگر پروانه خودرو به صورت پیوسته چرخش می‌کند و دمای آب رادیاتور بسیار بالا است، احتمالاً ترموستات خراب شده است و نیاز به تعویض دارد.
| جهت خرید رادیاتور آب برليانس H330-H320 کلیک کنید |  |
نشانه خرابی نحوه نگهداری از رادیاتور ماشین
خرابی رادیاتور ماشین به عنوان یکی از گران‌ترین و اهم خساراتی که ممکن است در هر خودرویی رخ دهد، با توجه به نکات اشاره شده، منجر به کاهش عملکرد خودرو و حتی وقوع حوادث ناخوشایند می‌شود.
بنابراین، شناخت علائم خرابی رادیاتور خودرو امری حیاتی است و هر راننده باید درباره آن اطلاعات کاملی داشته باشد. از جمله نشانه‌های مهم خرابی رادیاتور خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ناپایداری در عملکرد خودرو: حداکثر از مهم‌ترین نشانه خرابی رادیاتور، کاهش یا ناپایداری در عملکرد خودرو می‌باشد. این امر می‌تواند به دلیل افزایش دما و نقصان در خنک کنندگی باشد.
چراغ چک خودرو : روشن شدن چراغ چک خودرو ممکن است به خاطر مشکلات در سیستم خنک‌کننده و رادیاتور باشد. این نشانگری از مسائل جدی در موتور خودرو خبر می‌دهد.
ریختن آب از موتور خودرو: ظاهر آب یا مایع خنک‌کننده از زیر خودرو یا موتور نشانگری قاطع از نشتی رادیاتور و خرابی می‌باشد.
نشت مایع سبزرنگ در اطراف رادیاتور: حضور مایع خنک‌کننده سبزرنگ در محلهای نزدیک به رادیاتور نشانه وجود نشتی و آسیب در سیستم می‌باشد.
کاهش بی‌دلیل سطح آب رادیاتور: اگر سطح آب در مخزن رادیاتور به صورت ناگهانی و بدون دلیل مشخصی کاهش یابد، ممکن است به دلیل نشتی یا مشکل در سیستم خنک‌کننده باشد.
آگاهی از این نشانه‌ها به راننده این امکان را می‌دهد که به سرعت به مشکلات رادیاتور و سیستم خنک‌کننده واکنش نشاندهد و جلوی وقوع مشکلات جدی را بگیرد.
نشت آب از قسمت بالا، پایین یا مخزن رادیاتور
هر یک از مسائل فوق نشانگر اهمیت بسیار بالایی است که هر راننده باید به آن توجه کند و فوراً تدابیر لازم را برای رفع آن اتخاذ کند. واضح است که کاهش سطح آب در مخزن رادیاتور یا جریان نامنظم آب در داخل موتور، باعث نقصان در عملکرد رادیاتور و موتور می‌شود، و به مشکلات جدی مانند سوختن واشر سر سیلندر انجامیده و اثرات ناخوشایندی بر روی خودرو خواهد گذاشت.
مشکلاتی نظیر خرابی واترپمپ، سوختن واشر سرسیلندر، از کار افتادن فن، خرابی ترموستات، سوراخ شدن رادیاتور ناشی از ضربه، گرفتگی و رسوب در مجرای رادیاتور نیز می‌تواند منجر به خسارت و از دست رفتن کارایی رادیاتور خودرو گردد.
با توجه به اهمیت یاد شده، رادیاتور خودرو به عنوان یکی از اجزاء اصلی و حیاتی ماشین، باید به‌طور دوره‌ای توسط راننده مورد بازرسی قرار گیرد و در صورت شناسایی هرگونه نقص یا مشکل، فوراً مورد تعمیر و یا تعویض قرار گیرد.
از طریق انجام تست‌ها و چک‌های منظم، رانندگان و صاحبان خودرو می‌توانند به بهترین نحو از رادیاتور خود مراقبت نمایند و از عملکرد بهینه آن اطمینان حاصل کنند. در ادامه، به توضیح برخی از روش‌های نگهداری از رادیاتور خودرو پرداخته و مفصل توضیحات ارائه خواهیم کرد. همچنین، توجه به نکات مهم در آموزش رانندگی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
| جهت خرید رادیاتور آب آریو زوتی Z300 کلیک کنید |  |
یکی از اقدامات حیاتی در جلوگیری از افزایش دمای رادیاتور و جوش آوردن موتور خودرو، جلوگیری از کاهش سطح آب در مخزن رادیاتور است، که هر راننده می‌تواند با انجام هواگیری موثر بر روی رادیاتور، کمبود آب را به سرعت جبران کند.
برنامه‌ریزی منظم برای تعویض آب داخل رادیاتور، یکی از مراحل اساسی است. به عنوان مثال، به ازای هر سال یک بار، تعویض آب رادیاتور انجام دهید و در هنگام تعویض، حتماً رسوبات تجمع‌یافته در آن را پاک سازی کنید. در صورت امکان، پیش از افزودن دوباره آب به مخزن رادیاتور، آن را با آب مقطر شسته و تمیز کنید.
توصیه می‌شود که تمامی اجزای سیستم رادیاتور خودرو را با دقت بررسی کنید. لوله‌ها و شلنگ‌های رادیاتور در بخش بیرونی آن واقع شده و با باز کردن درپوش موتور، به راحتی می‌توانید آنها را بررسی کنید.
وجود هرگونه شکستگی یا ترک در لوله‌ها و شلنگ‌ها، یا تورم و برآمدگی در آنها، نشانگر وجود عیب است و لازم است لوله‌ها و شلنگ‌های افتابه را تعویض کنید. توجه داشته باشید که برای تعویض لوله‌ها و شلنگ‌های رادیاتور، مدل و سال تولید خودرو را بشناسید و مطابق با آن، قطعه معیوب را تعویض کنید.
درب رادیاتور یکی از اجزاء حیاتی و بحرانی در سیستم خنک‌کننده خودرو محسوب می‌شود. وظیفه اصلی این درب تعدیل فشار و حفظ فشار سیستم در نقطه مناسب را بر عهده دارد.
از این‌رو، اهمیت دارد که درب رادیاتور نه بیش از حد سفت باشد و نه شل، بلکه به طور دقیق بسته شود. در نظر گرفتن هزینه مناسب برای تعویض درب رادیاتور، پس از مدت زمان مشخص، به شدت توصیه می‌شود.
یکی از اقدامات مؤثر در بهبود کارکرد رادیاتور، استفاده از ترموستات است. ترموستات عملکردی مشابه یک مرز را انجام می‌دهد؛ به این ترتیب که در دمای مشخصی به‌طور خودکار باز و بسته می‌شود.
زمانی که دمای مایع خنک‌کننده به حد معینی می‌رسد، ترموستات باز می‌شود و اگر دمای مایع به حد کمی برسد، ترموستات بسته می‌شود. برای ارزیابی عملکرد ترموستات، کافی است موتور خودرو را روشن کرده و پس از دو دقیقه، لوله‌ها و شلنگ‌های رادیاتور را بررسی نمایید. اگر یکی از شلنگ‌ها گرمتر از حد معمول و دیگری سردتر باشد، احتمالاً ترموستات هنوز بسته است و نیاز به تعویض دارد.
تست فشار نیز یکی از روش‌های مؤثر برای بررسی نشت خارجی در سیستم رادیاتور است. در این تست، باید صبر کنید تا سیستم خنک‌کننده به‌طور کامل خنک شود، سپس درب رادیاتور را باز کرده و دستگاه تست فشار را جایگزین کنید.
پمپ دستگاه تست فشار را فشار دهید و عقربه آن را بررسی کنید. اگر عقربه به‌سرعت حرکت کند، این نشان‌دهنده وجود نشت در سیستم و نیاز به تعمیر است. برخی از اقدامات دیگر شامل بررسی عملکرد فن موتور و اطمینان از کارکرد مناسب آن می‌شود. اگر پس از هر توقف موتور، دمای آن به‌طور ناگهانی افزایش یابد، باید فن موتور را بررسی و عملکرد آن را به دقت ارزیابی کنید.
در ایام سرد زمستان و گرماهای تابستان، استفاده از محصولات ضدیخ و ضدجوش بسیار حیاتی است. این مواد شیمیایی از یخ زدگی آب در رادیاتور در فصل سرما و جوش آوردن آب در فصل گرما جلوگیری می‌کنند. بنابراین، استفاده منظم از این مواد ضروری است تا رادیاتور و موتور در هر شرایطی به بهترین شکل ممکن عمل کنند.
| جهت خرید رادیاتور آب چانگان CS35 کلیک کنید |  |
چک کردن رادیاتور ماشین
همانطور که پیش‌تر بررسی کردیم، رادیاتور خودرو یکی از قطعات حیاتی است که نیازمند توجه و نگهداری منظم از سوی راننده می‌باشد. در اینجا به چندین روش نحوه نگهداری از رادیاتور ماشین اشاره می‌شود:
چک کردن سطح آب: یکی از نکات حیاتی است که باید به آن توجه داشته باشید، چک کردن سطح آب مخزن رادیاتور است. به ویژه اگر خودروی شما در ایران استفاده می‌شود، هفتگی چک کردن سطح آب ضروری است. افت سطح آب ممکن است نشانگر مشکلاتی مانند سوراخ در رادیاتور، پوسیدگی لوله‌های گردش آب، خرابی واتر پمپ یا واشر سرسیلندر باشد.
تعویض آب رادیاتور: بر اساس برنامه‌ای مشخص، مثلاً هر 3 ماه یا بسته به نوع خودرو، آب رادیاتور را تعویض کنید و در همین زمان رسوبات ته نشین شده در رادیاتور را نیز پاک کنید.
بررسی اجزا سیستم: هر 3 ماه یکبار، اجزا و اجزایی که به راحتی قابل مشاهده هستند مثل شلنگ‌ها و لوله‌های رادیاتور را بررسی کنید. مواردی مانند پوسیدگی، شکستگی یا ترک‌خوردگی لوله‌ها و تورم یا برآمدگی یک جهته شلنگ‌ها نشان‌دهنده نیاز به تعویض می‌باشند.
بررسی درب رادیاتور: همواره به وضعیت درب رادیاتور توجه داشته باشید. هرگونه پوسیدگی یا خرابی در واشرها که در قسمت بسته شدن درب رادیاتور قرار دارند، می‌تواند به بیرون‌ریختن آب رادیاتور و جوش‌آوردن خودرو منجر شود.
بررسی درجه آمپر: افزایش دمای آب رادیاتور و فعالیت نامناسب فن موتور ممکن است نشان‌دهنده خرابی ترموستات باشد. بررسی عملکرد ترموستات، از باز و بسته شدن مناسب آن، ضمانت عملکرد صحیح در گردش آب سیستم رادیاتور است و جلوگیری از جوش آوردن خودرو و سوختن واشر سرسیلندر را ایجاد می‌کند.
دلیل کم شدن آب رادیاتور ماشین
کاهش سطح آب در رادیاتور ممکن است به دلیل مسائل زیر باشد:
نشتی درز رادیاتور: وجود نشتی در لحظه‌های مختلف از رادیاتور می‌تواند باعث کاهش سطح آب شود. این نشتی ممکن است به دلیل زنگ زدگی، خرابی یا حتی تصادف باشد.
سوراخ شدن مخزن رادیاتور: سوراخ یا شکستگی در مخزن رادیاتور نیز یک عامل مهم برای کم شدن سطح آب است.
سوختن واشر سرسیلندر: خرابی واشر سرسیلندر می‌تواند منجر به مختلف مشکلات شود، از جمله کم شدن سطح آب در رادیاتور.
هواگیری ناقص رادیاتور: وجود هوا در سیستم رادیاتور باعث کاهش کارایی آن و کم شدن سطح آب می‌شود.
استفاده نکردن از ضدیخ: عدم استفاده از ضدیخ می‌تواند باعث جوش آوردن رادیاتور و کاهش سطح آب شود.
رادیاتور به عنوان یکی از قطعات اصلی موتور، نیاز به نگهداری و بازرسی دقیق دارد. استفاده منظم از ضدیخ و آب تصفیه، بازرسی دوره‌ای بر روی رادیاتور و تعمیرات به موقع می‌توانند از خرابی‌های جلوگیری و حفظ عملکرد بهینه موتور کمک کنند.