واشر سر سیلندر، یک قطعه بسیار حیاتی است که در سیستم موتور خودرو واقع شده و وظیفه‌ای بسیار مهم را برعهده دارد. در صورتی که این قطعه خراب شود و به آن توجه نشود، می‌تواند آسیب جدی به سرسیلندر وارد کرده و در نهایت باعث ایجاد هزینه‌های گزاف برای تعمیر خودرو گردد. در اینجا به بررسی نشانه‌های سوختن واشر سر سیلندر خواهیم پرداخت.
اصلی‌ترین وظیفه واشر سرسیلندر، فراهم کردن یک سطح مهره و یکنواخت بین سرسیلندر و سرشاخه‌ها (سوپاپ‌ها) است. این واشر از جنس فلزی تهیه می‌شود و معمولاً در فضای میان سرسیلندر و سرشاخه‌ها قرار می‌گیرد. توجه به سلامت و کارایی واشر سرسیلندر، از اهمیت بالایی برخوردار است. با ما همراه باشید.
واشر سر سیلندر چیست؟
واشر سرسیلندر یک قطعه حیاتی است که در موتور بین سیلندر و سرسیلندر قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی این واشر، ایجاد یک آبندی کامل و موثر بین سیستم‌های مختلف روغن رسانی، آب، و احتراق موتور است. از این رو، سلامت و عملکرد صحیح واشر سرسیلندر بسیار حائز اهمیت است.
این واشر از موادی مانند پنبه نسوز، فولاد و مس تشکیل شده است. طراحی واشر به گونه‌ای است که توانایی جلوگیری از فرار گاز از محفظه احتراق، نشت آب از کانال‌های آب و نشت روغن از کانال‌های روغن را دارد. به این ترتیب، این واشر به عنوان یک لاستیک آبکاری عمل می‌کند و جلوی نشت و نفوذ مایعات مختلف را می‌گیرد.
با وجود اهمیت وظیفه واشر سرسیلندر در حفظ سلامت موتور، ممکن است در طول زمان و با تأثیر عوامل مختلف، این واشر دچار سوختگی و خرابی شود. به همین دلیل، مراقبت و نگهداری مناسب از واشر سرسیلندر ضروری است تا از نشت و عدم عملکرد آن جلوگیری شود و موتور در بهترین حالت خود عمل کند.
انواع واشر سر سیلندر
واشرهای سرسیلندر در چهار دسته جنسی تقسیم می‌شوند و به شرح زیر هستند:
فولاد چند لایه: این نوع واشرها از لایه‌های متعدد فولادی تشکیل شده‌اند که با هم تراکم شده‌اند. این طراحی به آنها امکان می‌دهد تا در برابر فشار و حرارت بالا مقاومت کنند و عمر مفید بیشتری داشته باشند.
کامپوزیت: واشرهای کامپوزیت از ترکیبی از مواد مختلف مانند فیبر گلس، کربن، سیلیکون و رزین ساخته می‌شوند. این نوع واشرها دارای ویژگی‌هایی همچون مقاومت در برابر حرارت، عایق الکتریکی و مقاومت شیمیایی هستند.
مس: واشرهای مسی از مس خالص تولید می‌شوند. مس به عنوان یک هادی حرارتی خوب عمل کرده و مقاومت بالایی در برابر خوردگی و فشار دارد.
الاستومریک: واشرهای الاستومریک از مواد الاستومریک ساخته شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به لاستیک، نئوپرن و سیلیکون اشاره کرد. این نوع واشرها عموماً برای کاربردهایی که نیاز به انعطاف پذیری و عایق برقی دارند، استفاده می‌شوند.
با توجه به نوع موتور و شرایط عملکرد، انتخاب جنس مناسب واشر سرسیلندر بسیار اهمیت دارد تا عمر و عملکرد موتور بهینه باشد.
عملکرد واشر سر سیلندر در خودروها
واشر سر سیلندر در خودروها سه وظیفه و عملکرد اصلی دارند که عبارتند از :
- آب بندی سیلندر
- هدایت مایعات
- جلوگیری از مخلوط شدن روغن و آب
| جهت خرید واشر سر سیلندر چانگان CS35 کلیک کنید |  |
آب بندی سیلندر
وقتی موتور در حال کار است، فشار سیلندر در موتور‌های بنزینی به طور راحت می‌تواند به 700 psi و در موتور‌های دیزلی تا 2 هزار psi برسد. در اینجا واشر سر سیلندر نقش مهمی در بهبود عملکرد سیلندر دارد.
آب‌بندی واشر سر سیلندر بسیار مهم است زیرا هر گونه نشت گاز، تأثیر قابل توجهی بر دقت کار موتور دارد و باعث کاهش قدرت و کارایی موتور می‌شود. بنابراین، واشر سر سیلندر باید توانایی تحمل فشار و حرارت بالا ناشی از عملکرد موتور را داشته باشد.
در صورتی که سطح آب رادیاتور کم باشد، فشار زیادی بر موتور و پمپ آب اعمال می‌شود و باعث سوختن واشر سر سیلندر می‌شود. تعمیر واشر سر سیلندر نیاز به هزینه‌های قابل توجهی دارد.
هدایت مایعات
داخل بلوک موتور و سر سیلندر، مایع خنک کننده موتور و همچنین روغن موتور برای عملکرد صحیح موتور بسیار ضروری هستند. واشر سر سیلندر نیز در این میان نقش مهمی را ایفا می‌کند و مسیرهایی برای عبور مایعات بین سرسیلندر و بلوک موتور را فراهم می‌کند. همچنین، در سرسیلندر واشر، وظیفه تنظیم دمای سوپاپ‌ها و شمع‌ها توسط مایع خنک کننده را برعهده دارد.
| جهت خرید واشر کامل چانگان ایدو EADO کلیک کنید |  |
مایع خنک کننده موتور، معمولاً آب است که به وسیله پمپ آب در سیستم سردایش موتور گردش می‌کند. این مایع خنک کننده از طریق کانال‌ها و مسیرهای مختلف در واشر سرسیلندر عبور کرده و دمای سوپاپ‌ها و شمع‌ها را تنظیم می‌کند. این عمل باعث خنک شدن اجزای داخل سرسیلندر می‌شود و از افزایش دما و جلوگیری از آسیب به قطعات موتور جلوگیری می‌کند.
همچنین، واشر سر سیلندر از طریق مسیرهای خاص، به عنوان یک سدی بین سرسیلندر و بلوک موتور، روغن مورد نیاز برای راندمان و روانی عملکرد موتور را همچنین از بلوک موتور به سرسیلندر منتقل می‌کند.
بنابراین، وجود واشر سرسیلندر و مسیرهای مختلف داخل آن برای عبور مایع خنک کننده و روغن، بسیار حائز اهمیت است و تنظیم دمای سوپاپ‌ها و شمع‌ها در سرسیلندر نیز توسط مایع خنک کننده صورت می‌گیرد.
جلوگیری از مخلوط شدن روغن و آب
حضور هر دو مایع خنک کننده و روغن موتور در خودرو ضروری است؛ اما ترکیب و اختلاط آنها می‌تواند عواقب جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. این دو سیال در داخل واشر سرسیلندر با فاصله کمی از یکدیگر عبور می‌کنند. به همین دلیل، یکی از وظایف اصلی واشر سرسیلندر، جلوگیری از ترکیب مایع خنک کننده و روغن موتور است.
ترکیب و اختلاط مایع خنک کننده و روغن موتور می‌تواند عواقب جدی را به همراه داشته باشد. آنها خواص و ویژگی‌های متفاوتی دارند و هر یک وظایف خود را در خنک کردن قطعات موتور و روان کردن قطعات متحرک انجام می‌دهند. ترکیب این دو سیال می‌تواند منجر به تشکیل رسوبات، ترشحات نامطلوب و کاهش عملکرد سیستم‌های خنک کننده و روغن موتور شود.
بنابراین، واشر سرسیلندر وظیفه جدا نگه داشتن مایع خنک کننده و روغن موتور را دارد تا این دو سیال به طور مستقل و در مسیرهای مخصوص خود عبور کنند. علاوه بر آن، واشر سرسیلندر نیز جلوگیری از نزدیک شدن گازهای احتراق به مسیرهای مخصوص مایع خنک کننده و روغن موتور را انجام می‌دهد. این عمل باعث حفظ کارایی و عملکرد سیستم‌های خنک کننده و روغن موتور و در نهایت افزایش عمر موتور می‌شود.
| جهت خرید واشر سیلندر برلیانس H200-H300 کلیک کنید |  |
منظور از سوختن واشر سرسیلندر چیست؟
واشر سر سیلندر که به آن دفورمه نیز گفته می‌شود، وقتی سوخته می‌شود، منجر به از بین رفتن آب‌بندی بین سیستم‌های مختلف موتور خودرو می‌شود.
این واشر، که بین بدنه موتور و سر سیلندر قرار می‌گیرد، ترکیبی از مواد نسوز و لایه مسی مقاوم در برابر حرارت و لایه فولادی است. این ترکیب، همچنین باعث اتصال سر سیلندر به بدنه موتور می‌شود و به گردش روغن و آب بدون امکان مخلوط شدن در سیستم کمک می‌کند. همچنین، این واشر توانایی آب بندی فضای سربسته اتاقک احتراق را دارد.
سوختن واشر سر سیلندر منجر به از بین رفتن این ویژگی‌ها می‌شود. این موضوع به معنای از دست دادن توانایی آب‌بندی بین روغن و آب و همچنین جلوگیری از امکان مخلوط شدن آنها می‌باشد. بنابراین، حفظ سلامت و عملکرد صحیح واشر سرسیلندر بسیار اهمیت دارد تا آب‌بندی بین سیستم‌های مختلف موتور حفظ شده و عملکرد بهینه خودرو حفظ شود.
اگر واشر سرسیلندر بسوزد چه اتفاقی می‌افتد؟
با سوختن واشر سر سیلندر خودرو، ممکن است با علائم زیر روبه‌رو شوید:
- جوش آمدن خودرو: سوختن واشر سرسیلندر می‌تواند منجر به جوش آمدن خودرو شود. این علامت معمولاً با ظاهری مشابه دودهای سفید یا آبی رنگ از دمای بالای موتور همراه است.
- تغییر رنگ روغن موتور به رنگ شیری: سوختن واشر سرسیلندر ممکن است باعث نفوذ گازهای احتراق به سیستم روغن موتور شده و روغن به رنگ شیری تغییر کند.
- مخلوط شدن روغن در آب رادیاتور: اگر واشر سرسیلندر سوخته باشد، می‌تواند باعث نشت روغن از سیستم روغن موتور به سیستم خنک کننده آب رادیاتور شود و روغن در آب رادیاتور مخلوط شود.
- عملکرد بد موتور: سوختن واشر سرسیلندر می‌تواند تاثیرات منفی بر عملکرد موتور داشته باشد. ممکن است شتاب خودرو کاهش یابد، قدرت موتور کم شود یا مصرف سوخت افزایش یابد.
- در زمانی کوتاه بروز حرارت بسیار زیاد موتور: واشر سرسیلندر سوخته ممکن است باعث ناپایداری دمای موتور شود و در نتیجه حرارت بسیار زیادی در زمان کوتاهی تولید شود.
علائم سوختن واشر سر سیلندر
برخی از علائمی که ممکن است نشانه سوختگی واشر سرسیلندر در خودرو شما باشند، عبارتند از:
1_ مشاهده حباب هایی روی سطح آب رادیاتور یا اصطلاحا کف کردن آب رادیاتور
وجود حباب‌هایی که به وسیله چرخش آب در رادیاتور یا عوامل دیگر مانند آسیب دیدن واشر سر سیلندر بین محفظه سیلندر و حفره آب به وجود می‌آیند، می‌تواند باعث خوردگی لایه خارجی سیلندر شود و علائمی از سوختن واشر را نشان دهد.
همچنین، حباب‌ها می‌توانند باعث کاهش راندمان سیستم خنک کننده شوند زیرا تبادل حرارت را مختل می‌کنند. هنگامی که دمای آب رادیاتور افزایش می‌یابد، این حباب‌ها می‌توانند باعث ریزش آب از سیستم شوند.
2_ تغییر رنگ روغن پیشرانه یا همان روغن موتور خودرو
وقتی دمای موتور بالا می‌رود، با بیرون کشیدن گیج روغن می‌توانید تغییر رنگ روغن را مشاهده کنید که به رنگ شیری تغییر می‌دهد. این وضعیت در شرایط عادی وجود ندارد و تنها زمانی رخ می‌دهد که واشر سرسیلندر سوخته است و آب وارد روغن شده است. نشت این روغن و آب از اتصال سر سیلندر ممکن است نشانه سوختن واشر سر سیلندر باشد.
3_ بد کار کردن یا درست کار نکردن موتور خودرو
سوختن واشر سرسیلندر در خودرو باعث کاهش راندمان موتور می‌شود، زیرا به دلیل عدم آب بندی و جلوگیری از این فرایند بین سرسیلندر و سیلندر، اتلاف آب و برخی سیالات مهم می‌شود. این عدم آب بندی ممکن است باعث ورود روغن یا آب به داخل سیلندر شود.
4_ افزایش بیش از حد دمای موتور خودرو
شاید تجربه کرده باشید که دمای موتور خودرو به شدت افزایش یافته و به حد نقطه جوش رسیده باشد. در این حالت، سوختن واشر سر سیلندر یکی از علائم مشاهده شده است و در این صورت، تعویض واشر سرسیلندر ضروری است.
رانندگی بلند مدت و استفاده طولانی از خودرو باعث افزایش دمای موتور و داغ شدن آن می‌شود، که منجر به سوختن واشر سر سیلندر می‌شود. بالا رفتن دما باعث افزایش آمپر موتور می‌شود و این نشانگر کمبود آب لازم در رادیاتور است.
همچنین باید توجه داشت که هرگونه مشکل در قطعات سیستم خنک کننده مانند فن خنک کننده یا رادیاتور، باعث افزایش دمای موتور و در نتیجه سوختن واشر سر سیلندر می‌شود.
| جهت خرید واشر سر سیلندر آریو زوتی Z300 کلیک کنید |  |
5_ کاهش پیدا کردن سطح مایع خنک کننده در موتور ماشین
در صورتی که سطح آب موتور خودرو به طرز غیرعادی و نامعلومی کاهش یابد، یکی از دلایل احتمالی می‌تواند سوختن واشر سر سیلندر باشد. در این حالت، آب به دلیل نشتی از موتور خارج می‌شود و به سمت محفظه سیلندر یا سایر مسیرها می‌رود، که باعث کاهش سطح آب می‌شود.
6_ پوسیدگی واشر پس از مدت زمان طولانی
واشر سرسیلندر، همانند بسیاری از قطعات دیگر، پس از گذشت مدت زمان طولانی از رانندگی، ممکن است فرسایش کند. تغییرات دمایی ناشی از تغییرات فصلی و رانندگی طولانی مدت می‌تواند عاملی برای این فرسایش باشد.
رسوباتی که در داخل این قطعه تشکیل می‌شوند، ناشی از ایجاد گازهایی است که به علت احتراق در موتور به وجود می‌آیند و پس از مدتی ممکن است باعث فرسودگی واشر گردد.
7_ مشاهده روغن یا مایع خنک کننده روی شمع های خودرو
اگر در سر سیلندر موتور، آب یا روغن به شدت روی شمع تجمع یابد، این ممکن است نشانه‌ای بر سوختن واشر سر سیلندر باشد. در چنین حالتی، مناسب است اقداماتی را به منظور رفع این مشکل انجام دهید.
8_ دیر روشن شدن خودرو پس از استارت های متوالی خودرو
یکی از علائم واشر سر سیلندر که نشان می‌دهد واشر در حال سوختن است، آن است که خودرو شما با استارت‌های متوالی نمی‌تواند روشن شود و تنها پس از چند بار استارت دادن، موفق به روشن شدن می‌شود. این علامت به وجود نیمه سوزی واشر سرسیلندر اشاره دارد و نشان می‌دهد که واشر در حال سوختن است. در این صورت، مناسب است نسبت به تعویض واشر سر سیلندر اقدام کنید.
9_ نقص فنی در بخش واتر پمپ و همچنین گردش نداشتن آب در موتور
واتر پمپ یکی از اجزای حیاتی در سیستم خنک کننده موتور خودرو محسوب می‌شود. وظیفه آن گردش دادن آب و مایعات ضد یخ و جوش درون موتور است. اما نشتی واشر سرسیلندر و از دست رفتن آب از درون آن می‌تواند باعث نقص در عملکرد این پمپ شود.
تمامی علائمی که تاکنون بررسی کرده‌ایم، می‌تواند نشانه‌های سوختگی واشر سرسیلندر باشد. بهتر است به این علائم توجه کنید و این نقص را در مرحله اول تعمیر کنید، زیرا جلوگیری از خسارات جدی و زمان‌برتر از تعمیر آن است.
برای جلوگیری از این وضعیت، می‌توانید با بررسی منظم و دوره‌ای سیستم داخلی موتور و بررسی آن، ایرادات کوچک و حتی نیم سوز شدن واشر سرسیلندر را تشخیص دهید.
نکته آخر این است که هنگام مواجهه با نقص فنی در خودرو، از ادامه رانندگی خودداری کنید و سریعترین فرصت را برای بردن خودرو به یک تعمیرگاه استفاده کنید تا نقص را برطرف کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا از وقوع آسیب‌های جدی و هزینه‌های بالایی که در آینده ممکن است برایتان به وجود آید، جلوگیری کنید.
راهکار پیشگیری و جلوگیری از سوختن واشر سر سیلندر
- بالارفتن آمپر آب (به دلایل نبود آب کافی، معیوب بودن واتر پمپ، نقص عملکرد ترموستات، مسدود شدن لوله‌ها و مجاری آب و غیره)، به همراه موارد دیگر می‌تواند باعث سوختن واشر سر سیلندر شود. بنابراین، باید این مشکلات را جدی بگیرید و آنها را به طور موثر برطرف کنید.
- وقتی موتور خودرو صبح‌ها دیر روشن می‌شود و پس از روشن شدن، لرزش دارد و دود سفید از اگزوز خارج می‌شود، ممکن است نشانه‌هایی از سوختن واشر سر سیلندر باشند. در این صورت، باید بلافاصله اقدامات لازم را برای تعمیر و تعویض واشر سر سیلندر انجام دهید.
- شیلنگ‌های متصل به رادیاتور که باد کرده و متورم می‌شوند، نیز نشانه‌ای از مشکل در سیستم خنک کننده می‌باشند. در صورت مشاهده این وضعیت، باید سیستم را بررسی کرده و شیلنگ‌های معیوب را تعویض کنید.
- در صورت مشاهده قطرات روغن در مخزن رادیاتور، ممکن است واشر سر سیلندر سوخته باشد و روغن به سیستم خنک کننده نفوذ کرده باشد. در این مورد، لازم است واشر سرسیلندر را تعویض کرده و سیستم را بررسی کنید.
- کاهش سطح آب رادیاتور، اگر سیستم خنک کننده سالم باشد و نشتی در آن وجود نداشته باشد، نشانه‌ای از مشکل در سیستم خنک کننده و پتانسیل سوختن واشر سرسیلندر است. در این صورت، باید منابع آب را بررسی کرده و سیستم خنک کننده را برطرف کنید.
- شنیدن صدای شرشر آب از پشت داشبورد نیز نشانه‌ای از مسدود شدن لوله‌ها و مجاری آب در سیستم خنک کننده است. برای رفع این مشکل، باید لوله‌ها و مجاری آب را بررسی و باز کنید تا جریان آب به‌طور صحیح انجام شود و مشکل سوختن واشر سر سیلندر را حل کنید.